Być blisko i świadomie. Neuroróżnorodność u dorosłych i wsparcie najbliższych. 

Neuroróżnorodność czy inaczej neuroatypowość to określenie na zaburzenia rozwojowe układu nerwowego, które swój początek mają już w okresie prenatalnym i wynikają ze zmian neurologicznych. Do tej grupy zaburzeń zaliczamy między innymi spektrum autyzmu czy ADHD. Zaburzenia te najczęściej kojarzymy z wiekiem szkolnym u dzieci, jednak warto pamiętać, że dotyczą one również osób dorosłych, ponieważ mają podłoże neurologiczne i są nieuleczalne.

W społeczeństwie ciągle wzrasta świadomość dotycząca neuroróżnorodności i tego z czym jest związana. Coraz więcej osób decyduje się również na diagnozę, korzysta z pomocy psychologicznej, a także wiele z nas we własnym zakresie czyta różnego rodzaju książki o rozwoju osobistym, psychice i bardziej świadomym życiu. Wiele z nas coraz częściej dowiaduje się więcej o nas samych, ale także o naszych bliskich czy znajomych osobach, które na przykład uczęszczają na psychoterapię i dzielą się z nami tym, co udało im się przepracować. 

Mimo tego, że wiedza o zdrowiu psychicznym staje się coraz bardziej powszechna, wciąż można spotkać wiele krzywdzących mitów na temat problemów zdrowotnych natury psychicznej czy samej psychoterapii. 

Po pierwsze, trzeba pamiętać, że psychoterapia to proces, który nie daje gotowych rozwiązań, stawia przed nami nowe wyzwania i zazwyczaj jej efekty nie są widoczne od razu. Drugą sprawą jest diagnoza, która może być częścią psychoterapii, ale też czasami wymagać konsultacji z innymi specjalistami i toczyć się równolegle. Często dzieje się tak właśnie w przypadku osób z neuroróżnorodnością, które nie były diagnozowane w dzieciństwie i proces ten rozpoczął się dopiero w dorosłości. 

Dlaczego proces diagnostyczny może rozpocząć się dopiero w dorosłości?

Wiele zależy od środowiska w jakim się wychowujemy, trudności, z którymi przychodzi nam się mierzyć, ale także od naszych, osobistych zasobów, które determinują sposób radzenia sobie i adaptowania się do wymagań otoczenia. Ogromne znaczenie ma również stale zwiększający się zakres wiedzy specjalistycznej i dostępności do fachowej pomocy. Ponadto coraz więcej osób nie wstydzi się otwarcie rozmawiać o swoich trudnościach, wynikających na przykład z diagnozy ADHD. W ten sposób wiele problemów jest normalizowane i osobom, które mają podobne doświadczenia, łatwiej się otworzyć i zrozumie, że nie są w nich osamotnione. 

Moja siostra, moja koleżanka czy mój przyjaciel jest neuroatypowy. Co mogę zrobić, żeby ją / go naprawdę wesprzeć? 

Przede wszystkim staraj się nie oceniać i uważnie słuchać tego, o czym bliska Ci osoba mówi. Pamiętaj o tym, że wiele zachowań, które dla Ciebie mogą wydawać się dziwne czy niezrozumiałe, mogą pełnić funkcje regulujące emocje czy napięcia u osoby z neuroróżnorodnością. Czasami akceptacja  może być trudna lub drażniąca, ale warto wtedy pamiętać o tym, że nie jest to zła wola czy złośliwość ze strony bliskiego, ale bardzo często wynika na przykład z nadaktywności układu nerwowego, który jest bardziej wrażliwy i wyczulony na różne bodźce. 

Jeżeli obserwujesz obniżony nastrój albo inne niepokojące Cię objawy, zapytaj czy ta osoba nie potrzebuje jakiejś formy pomocy czy wsparcia, na przykład u specjalisty. Staraj się nie narzucać i uszanować decyzję jaką podejmie. Warto jednak dać znać, że jesteśmy obok i na na nas liczyć. 

W naszej poradni można skorzystać z różnych działań pomocowych. Od indywidualnych konsultacji, na których można sięgnąć po poradę i ustalić z terapeutą cel współpracy, po grupę wsparciowo-treningową, której celem jest wymiana doświadczeń osób o podobnych trudnościach w bezpiecznych warunkach oraz wzajemne uczenie się ważnych kompetencji społecznych i życiowych. 

Warto pamiętać, że specjalistyczne wsparcie jest bardzo ważne, ale równie istotne jest to z kim możemy dzielić się swoimi doświadczeniami z tego procesu. Dlatego warto być obok i wtedy kiedy to potrzebne, starać się motywować i wspierać naszych bliskich, jeśli tylko mamy na to przestrzeń.